D’fhógair An tOireachtas, i gcomhpháirt le Foras na Gaeilge, beo ar RTÉ Raidió na Gaeltachta inniu (Déardaoin, 22 Lúnasa 2024) na leabhair atá ainmnithe ar na gearrliostaí do Gradam Uí Shúilleabháin (Leabhar na Bliana don Léitheoir Fásta), Gradam Réics Carló (Leabhar na Bliana don Léitheoir Óg), agus Gradam de Bhaldraithe (Leabhar na Bliana do shaothar aistrithe go Gaeilge ó theanga eile).
Tá fiche (20) leabhar ainmnithe ar ghearrliostaí na bliana seo – ocht (8) leabhar ar ghearrliosta Ghradam Uí Shúilleabháin, sé (6) leabhar ar ghearrliosta Ghradam de Bhaldraithe agus sé (6) leabhar ar ghearrliosta Ghradam Réics Carló.
Bhain 11 Teach Foilsitheoireachta éagsúil gearrliostaí na bliana amach. Is iad na tithe foilsitheoireachta atá i gceist ná: An tSnáthaid Mhór; Barzaz; Cló Iar-Chonnacht; Coiscéim; Dalen Éireann; Dingle Publishing; Éabhlóid; Futa Fata; Gliadar; Leabhar Breac agus LeabhairCOMHAR. Tá liosta iomlán de na leabhair atá gearrliostaithe ar fáil thíos.
“Déanaim comhghairdeas ó chroí leis na tithe foilsitheoireachta ar fad ar bhain gearrliostaí na bliana seo amach”, a dúirt Máirín Nic Dhonnchadha, Ceannasaí an Oireachtais. “Tá éacht a dhéanamh acu siúd atá ag saothrú in earnáil na foilsitheoireachta Gaeilge ach tá géarghá le hinfheistíocht shubstaintiúil san earnáil, mar a mhol Comhchoiste na Gaeilge, na Gaeltachta agus Phobal Labhartha na Gaeilge sa tuarascáil ar Earnáil Scríbhneoireachta, Foilsitheoireachta agus Léitheoireachta na Gaeilge a seoladh ag Oireachtas na Samhna 2023. Is den riachtanas é go gcuirfear na tacaíochtaí atá sonraithe sa tuarascáil ar fáil le go mbeidh ar chumas scríbhneoirí agus foilsitheoirí araon déileáil leis na dúshláin a bhaineann le tionscail na foilsitheoireachta ar bhonn domhanda chomh maith leis na cúinsí breise a bhíonn le háireamh acu siúd a bhíonn ag saothrú i ngort na mionteangacha. Ní leor é mar straitéis a bheith á síormholadh siúd a n-éiríonn leo feidhmiú ar an ngannchuid – tá gníomhartha tacaíochta de dhíth le go mbeidh rath ar an earnáil.”
Fógrófar na buaiteoirí ag searmanas speisialta ag deireadh mhí Mheán Fómhair. Gabhann duaischiste de €17,000 leis na trí ghradam. Tá eolas cuimsitheach maidir leis na leabhair ar fáil anseo.
Tuilleadh eolais:
Caitríona Ní Chonaill, An tOireachtas
T: +353 (0)87 9463405
R: caitriona@antoireachtas.ie
Gearrliosta Ghradam Uí Shúilleabháin
CRAINN & TOIR le Máirín Uí Chonchubhair, foilsithe ag Dingle Publishing – Is lámhleabhar bunúsach é an leabhar seo a léiríonn go cuimsitheach na crainn agus na toir atá ag fás in Éirinn, a dtábhacht miotaseolaíochta agus topagrafaíochta, litríochta, míochaine agus béaloidis; a dtábhacht mar shiombail an dúchais agus a ról i bhforbairt na mainistreacha agus na n-eastát tar éis teacht na Normannach i leith. |
IDIR AN DÁ FHEARSAID le Róise Ní Bhaoill, foilsithe ag Éabhlóid – Sa chnuasach dánta seo feictear file atá ag fiosrú an tsaoil agus a háit féin ann, file atá tarraingthe idir a baile dúchais agus a baile úr cathrach, idir dreamanna daoine agus idir an saol ar mhian linn mar dhaoine daonna agus an saol atá amach romhainn. |
AG CUR CHUN FÓNAIMH: ÚDARÁS NA GAELTACHTA Ó 1980 I LEITH curtha ina eagar ag Gearóid Ó Tuathaigh & Breandán Mac Suibhne, foilsithe ag Cló Iar-Chonnacht – Cnuasach alt agus aistí atá sa leabhar seo a thugann léargas do léitheoirí ar conas mar a tháinig ann d’Údarás na Gaeltachta, ar chuid dá phríomhréimsí oibre ó 1980-2020 mar aon le tuairiscí ó dhaoine a raibh baint acu leis an Údarás thar na blianta. |
AN GRÁ AGUS AN GHRUAIM le Seosamh Mac Grianna, foilsithe ag Éabhlóid - Eagrán úr de chnuasach cháiliúil Sheosamh Mhic Grianna, bunaithe ar an gcéad eagrán a cuireadh i gcló i 1929. Ba é An Grá agus an Ghruaim an dara chnuasach ó pheann Seosaimh. San eagrán úr seo tugtar an litriú suas chun dáta le tús áite tugtha den fhoghraíocht. |
SA PHOLL BÁITE le hAnna Heussaff, foilsithe ag Cló Iar-Chonnacht – Úrscéal bleachtaireachta d'ardchaighdeán ina leagtar scéal casta tarraingteach amach ar bhealach a choinníonn aird an léitheora ó thús go deireadh. Tá Emer Uí Ghríofa imithe gan tásc. I gcúinne uaigneach ar bhruach na Life a aimsíonn an Garda Réamonn Seoighe a corp. Tá a mac, Dan, cráite faoina bás ach cén drogall atá air labhairt leis na gardaí? |
DEIRDRE le Darach Ó Scolaí, foilsithe ag Leabhar Breac – Tá scéal Dheirdre agus Chlann Uisnigh ar cheann de mhórscéalta na nGael. Cé gur iomaí leagan do pháistí a scríobhadh le 150 bliain anuas, is scéal úrnua do léitheoirí fásta a chuir an t-údar, Darach Ó Scolaí, roimhe leis an leabhar seo bunaithe ar an leagan is sine den scéal i Leabhar na Nua-Chongbhála. |
SOLAS GEIMHRIDH le Laoighseach Ní Choistealbha, foilsithe ag Barzaz – Is é seo an chéad chnuasach filíochta ó pheann an údair. Tá ionracas agus úire sa chnuasach ina gcíorann an t-údar an fhéiniúlacht, fisiciúlacht na colainne, cumhacht agus ceangal na healaíne agus go leor eile. |
SAIGHDIÚIR le Cathal Ó Searcaigh, foilsithe ag Leabhar Breac – In ainneoin na mílte Éireannach a thit i gcogadh mór 1914-1918, is beag trácht orthu i litríocht na Gaeilge. Seo é an chéad úrscéal sa teanga a insíonn a scéal. Ní hé amháin gur saothar ceannródaíoch é Saighdiúir ach is úrscéal cumhachtach frithchogaidh é. |
Gearrliosta Ghradam Réics Carló
SCÉILÍNÍ SCANRÚLA le Gabriel Rosenstock agus maisithe ag Graham Corcoran, foilsithe ag Éabhlóid – Is úrscéal éadrom neamhghnách é seo do dhaoine óga, atá lán de ghreann dóite agus de dhánacht shoineanta an pháiste, ach, ag an am chéanna, tá ceachtanna maithe le foghlaim as agus go leor eolais ann faoi thíortha eile. |
NA TRÍ MHUICÍN le hÁine Ní Ghlinn agus maisithe ag Paddy Donnelly, foilsithe ag Futa Fata – Athinsint véarsaíochta ar an síscéal clasaiceach Na Trí Mhuicín atá sa leabhar seo! Tá an greann go smior i véarsaí an údair san athinsint fhileata cheolmhar seo, agus tá féasta eile do na súile cruthaithe ag an maisitheoir dúinn. |
DEARGADH ANOIR le hIarla Mac Aodha Bhuí agus maisithe ag Mark Wickham, foilsithe ag LeabhairCOMHAR – Úrscéal ficsean do dhaoine óga a thugann léargas chumhachtach ar an gcogadh sa Spáinn. Ag súil le tearmann a bhaint amach teitheann teaghlach siar i dtreo na teorann. Beidh turas fada crua roimh an leaid óg Alejo trína thír féin agus tíortha eile i bhfad i gcéin. An mbeidh deireadh leis an gcogaíocht go deo? |
AN MAC TÍRE DEIREANACH le Patricia Forde agus maisithe ag Lauren O’Neill, foilsithe ag Futa Fata – Úrscéal ficsean don léitheoir óg suite in Éirinn sa bhliain 1652. Tá eagla agus imní ar na daoine, agus ní hiad siúd amháin atá thíos leis – tá Cromail ag iarraidh gach mac tíre in Éirinn a mharú, chomh tapa agus is féidir. Agus an grá atá ag Úna d’ainmhithe, an féidir léi an mac tíre deireanach sa tír a chosaint ó Chromail agus óna chuid saighdiúirí?= |
ÓSTÁN NA BHFEITHIDÍ le hÁine Ní Ghlinn agus maisithe ag Andrew Whitson, foilsithe ag An tSnáthaid Mhór – Tá an scéal ríme seo foirfe do léitheoirí óga atá ag iarraidh a gcuid Gaeilge a chleachtadh, a gcuid uimhreacha a fhoghlaim sa Ghaeilge nó do léitheoirí óga ar mhaith leo scéal suaimhneach a léamh roimh am codlata. |
GEALACH AGUS GRIAN le Muireann Ní Chíobháin agus maisithe ag Brian Fitzgerald, foilsithe ag Futa Fata – Scéal álainn faoi bheirt dlúthchara, an ghealach agus an ghrian, a bhfuil an-chion acu ar a chéile…ach teastaíonn beagán spáis dá gcuid féin uathu chomh maith! |
Gearrliosta Ghradam de Bhaldraithe
SCOTT PILGRIM le Bryan Lee O'Malley agus aistrithe ag Seanán Ó Coistín, foilsithe ag Gliadar – Is sraith trí leabhar í Scott Pilgrim ina mbuaileann an fhantaisíocht, an grá, an greann agus an dráma le chéile. Scott Pilgrim is ainm don phríomhcharachtar, “fear óg leibideach” a bhfuil cónaí air in Toronto, Ceanada. |
ATHMHÁTHAIR le Michela Murgia agus aistrithe ag Máire Nic Mhaoláin, foilsithe ag Éabhlóid – Úrscéal is ea an leabhar seo, suite sa tSairdín, sna blianta 1950-1960, agus an tsochaí ag teacht as an mbochtaineacht i ndiaidh dhá chogadh dhomhanda, sean-nósanna á gcleachtadh go fóill, agus an teanga dhúchais i réim. |
MEIDÉA le Euripides agus aistrithe ag Simon Ó Faoláin, foilsithe ag Coiscéim – Aistriúchán ar an dráma tragóideach Ghréagach iomráiteach de chuid Eoiripidéas, le réamhrá cuimsitheach agus ealaín le Dómhnal Ó Bric. |
NA TRODAOIRÍ 1 - AN PHRINTÍSEACHT le Jonathan Garnier & Amélie Fléchais agus aistrithe ag Caitlín Nic Íomhair, foilsithe ag Dalen Éireann – Úrscéal grafach do dhaoine óga atá sa leabhar seo. Tá deich mbliana caite ó d’imigh fir an tsráidbhaile le dul ag troid sa Chogadh Mór. Agus iad imithe, bunaíodh Na Trodaoirí – ord mórluachach de throdaithe ban a thugann cosaint don cheantar. |
HEARTSTOPPER le Alice Oseman agus aistrithe ag Eoin McEvoy, foilsithe ag Futa Fata – Leagan Gaeilge den chéad leabhar sa tsraith iomráiteach ar ar bunaíodh an sraith teilifíse ar Netflix. Beirt bhuachaill. Cairdeas. Ansin, grá. Scéal mór-ráchairte LADTA+ faoin saol, faoin ngrá agus faoi gach uile rud idir eatarthu. |
ORTHA AN TUAMA: DE BHEOIBH NÓ DE MHAIRBH le Jean Léturgie, Simon Léturgie & Richard Di Martino agus aistrithe ag Seaghan Mac an tSionnaigh, foilsithe ag Dalen Éireann - Úrscéal grafach do dhaoine óga atá sa leabhar seo. Ní fada ó cailleadh máthair Líse, ach ní chuirfidh sé sin aon stop leis an gceiliúradh a bhí beartaithe aici dá fichiú breithlá. Cumann Pól manglam marfach amach as na biotáillí aduaine i gcúinní na cistine, agus cuireann Neidí a phutóga amach dá thoradh - a chuid urlacain síos le fána agus isteach sa reilig in aice láimhe. Mealltar dá réir sin drong zombaithe ar chuireadh gan iarradh chun na cóisire. |